بیمه غیرمتمرکز[1] چیست؟ سازوکار آن چیست؟ در کجا کاربرد دارد؟ ارتباط بین بیمه غیرمتمرکز و بیمه پارامتریک کدام است؟ در این مقاله به این پرسش‌ها و موضوعات مرتبط بیشتر پرداخته خواهد شد.

بخش بیمه یکی از بخش‌های بسیار باثبات در حوزه خدمات مالی است که برای بسیاری از کاربران خود در سرتاسر جهان، امنیت خاطر به ارمغان می‌آورد. اما، فناوری، خدمات مالی را دچال تحول نموده و بیمه هم در این میان استثنا نیست. با رهیافت‌های دفی یا همان مالی غیرمتمرکز (DeFi)[2] و وب ۳ [3]برای نظام‌ها، راهکارها و رویه‌ها در بخش‌های مختلف بیمه، کاربرد زنجیره بلوکی[4] در بیمه نیز توان دوچندان یافته است.

بنابراین، کنجکاوی درباره بیمه غیرمتمرکز رو به افزایش است. معنی بیمه غیرمتمرکز چیست؟ از منظر بیرونی، کاربرد زنجیره بلوکی در بیمه می‌تواند به تولید محصولات و راهکارهای بیمه‌ غیرمتمرکز کمک کند. برای فهم ساده‌ترِ بیمه غیرمتمرکز به مقاله‌ای در این زمینه مراجعه نمایید که دسترسی غیرمتمرکز به خدمات مالی سنتی را ممکن می‌سازد.

مزایای دسترسی غیرمتمرکز به خدمات مالی سنتی همچون بیمه چیست؟ همچنین، ممکن است شما درباره روشی که بیمه در یک روند غیرمتمرکز عمل می‌کند، دچار تردید شوید و درباره مزایای آن نیز سوال بیشتری داشته باشید. در این مقاله، سعی شده است تا راهنمایی مقدماتی در رابطه با بیمه غیرمتمرکز ارائه گردد و به چگونگی رفع دغدغه‌های عمده صنعت توسط این نوع بیمه پرداخته شود.

بیمه غیرمتمرکز چیست؟

پیش از آن‌که دنبال یک شرکت بیمه غیرمتمرکز باشید، ابتدا باید فهمی از تعریف بیمه غیرمتمرکز پیدا نمایید. بیمه‌های غیرمتمرکز به بخشی با سرعت گسترش بالا در مالی غیرمتمرکز (DeFi) تبدیل شده است؛ بخشی که خود، یک زیست‌بوم مالی نوظهور و روبه‌رشدی است که توسط فناوری‌های زنجیره بلوکی قدرت یافته است. به جای تجمیع ریسک توسط نهادهای بیمه‌ای متمرکز، این بسترها امکان تسهیم ریسک[5] کم‌هزینه و قابل‌گسترش به صورت همتا-به-همتا[6] را از طریق اشکال جدید الگوهای کسب و کار غیرمتمرکز ممکن می‌سازند. الگوهایی که دسترسی جهانی و شفافیت را بهبود بخشیده و از قراردادهای هوشمند خوداجرا[7] و ابزارهای رسانه‌های اجتماعی مانند دیسکورد[8] یا توئیتر[9] برای هماهنگی در تصمیم‌گیری‌های جمعی با هدف حمایت از عملیات‌ها بهره می‌برند.

از آنجائی‌که این بسترها در فضای زنجیره بلوکی عمل می‌کنند، تراکنش‌های مالی مانند پرداخت حق بیمه، مطالبات و ارائه سرمایه همگی از طریق رمزارزها تسویه می‌شوند. کاربران، مظنه حق‌بیمه آنی دریافت کرده و پوشش را از طریق درگاه‌های اینترنتی ارائه‌شده توسط این بسترها خریداری می‌نمایند. رویه خرید یک پوشش مشابه، عملکرد دیگر تراکنش‌های زنجیره‌ای[10] در زیست‌بوم دفی[11] است: کاربران باید تراکنش‌ها را با کیف پول زنجیره‌ای[12] امضا کرده و حق‌بیمه پرداخت کنند. آنها پرداخت مطالبات خود را نیز از طریق همین کیف پول دریافت می‌کنند.

از سال ۲۰۲۱، در حدود ۴۰ میلیون نفر در ایالات متحده در رمزارزها[13] سرمایه‌گذاری کرد‌ه‌، از آنها استفاده کرده ویا با آنها تجارت نموده‌اند. بنابراین، تعداد تهدیدها نسبت به زنجیره بلوکی و بخش دفی همراه با ریسک‌های بی‌ثباتی در حال افزایش است.

بیشتر افراد تصور می‌کنند که بیمه غیرمتمرکز از طریق کاربرد زنجیره بلوکی برای ارائه خدمات بیمه سنتی به روشی غیرمتمرکز عمل می‌کند. اما، مالی غیرمتمرکز نه تنها بر الگوهای بیمه مبتنی بر زنجیره بلوکی به عنوان جایگزینی برای بیمه‌نامه‌های رایج تمرکز دارد، بلکه الگوهای بیمه را به منظور کاهش ریسک‌های دفی نیز لحاظ می‌کند.

چشم‌انداز بستر بیمه غیرمتمرکز بر دسترسی غیرمتمرکز به بیمه‌نامه‌های سنتی است. در همین حال، باید از سرمایه‌گذاران رمزارز دربرابر حملات به پروتکل‌های دفی و آسیب‌پذیری‌های قرارداد هوشمند حفاظت نمایند.

کارکرد بیمه غیرمتمرکز

مهم‌ترین موضوع در هر بحثی درباره بیمه غیرمتمرکز بر کارکرد آن تأکید دارد. بیمه از طریق تسهیم ریسک کار می‌کند. افراد به دنبال بیمه هستند تا ریسک فشارهای مالی را در رخدادهای بالقوه زندگی پوشش دهند. هم‌اکنون، شرکت‌های بیمه با هدف تسهیم ریسک، از هر کاربر می‌خواهند تا حق‌بیمه‌ای برای پوشش بیمه پرداخت کند. حق بیمه هر مشتری به مراتب کمتر از میزان پرداخت خسارت خواهد بود.

همان‌طور که تسهیم ریسک از طریق نهاد متمرکز صورت می‌پذیرد، پرداخت خسارت نیز از همان طریق انجام می‌شود. به طور سنتی، یک بیمه‌گذار باید نشان دهد که یک زیان حادث شده است و ادعای خسارت، قابل‌قبول است. شرکت‌های بیمه از ارزیابان خسارت برای تأیید این موضوع و تعیین مبلغ خسارت، استفاده می‌کنند. این روند برای شرکت‌های بیمه بسیار هزینه‌بر است.

اما در سیستم غیرمتمرکز بیمه، خسارات چگونه مدیریت می‌شوند. بیمه پارامتریک[14] کل روند خسارات را به چالش می‌کشاند. به‌جای پرداخت بر اساس زیان‌های وارده، بیمه پارامتریک زمانی که پارامترهای تعیین‌شده در بیمه‌نامه محقق می‌شوند، پرداخت خسارت را انجام می‌دهد.

دو شاخه مهم در حوزه روبه‌رشد بیمه دفی وجود دارد. اولین آن، بیمه مبتنی بر زنجیره بلوکی است که جایگزین بیمه‌نامه‌های سنتی شده است. دومین آن، بیمه مبتنی بر زنجیره بلوکی است که ریسک‌های مرتبط با فعالیت‌های درون دفی را کاهش می‌دهد؛ به عنوان مثال افرادی که در رمزارزها سرمایه‌گذاری می‌کنند را از سوء استفاده از قراردادهای هوشمند و حملات به پرتکل‌های دفی باز می‌دارد. این موضوع و موارد دیگر در ادامه بیشتر شرح داده خواهد شد.

بیمه پارامتریک و بیمه غیرمتمرکز

برای این‌که کارکرد بیمه غیرمتمرکز را بیشتر درک کنید، بیمه کشاورزی[15] را تصور نمایید. یک کشاورز، بیمه پارامتریک خشکسالی[16] خریداری می‌کند. بیمه‌نامه، آنچه یک خشکسالی را شامل می‌شود را به صراحت تبیین می‌کند. این موارد می‌تواند شامل دستگاه اندازه‌گیری باران و برخی اعلامیه‌های دولتی باشد. درصورت زیان، بیمه پارامتریک، بر اساس شرایط مندرج در بیمه‌نامه، مبلغ معینی را پرداخت می‌کند. کشاورز نیازی ندارد تا زیان را تأیید نماید. نیازی به ارزیاب خسارت نیز وجود ندارد. این نوع قرارداد بیمه را می‌توان با استفاده از فناوری زنجیره بلوکی تدوین کرد. اما، صنعت مالی شاهد آن است که یک قرارداد هوشمند می‌تواند این نوع بیمه را بسیار به‌صرفه مدیریت کند. علاقه مشتری به این رویکرد داده‌محور هم بیشتر شده است، چراکه در آن حق بیمه کمتری پرداخت می‌شود.

در بیمه دفی، بیمه‌نامه [دیجیتال]، اوراکل[17] یا اوراکل‌هایی را تشریح می‌کند. ارواکل‌ها، منابع بیرونی اطلاعات هستند که نشان می‌دهند پارامترهای پرداخت خسارت، محقق شده‌اند. بیمه‌نامه نیز مبلغ پرداخت خسارت و دیگر شروط آن را تبیین می‌کند و این بیمه‌نامه، اساساً به شکل قرارداد هوشمند و با استفاده از فناوری زنجیره بلوکی تهیه شده است. از آن‌جایی‌که قراردادهای هوشمند، خوداجرا هستند، کد رایانه، همان بیمه‌نامه است و آن را مدیریت می‌کند. در سناریوی بیمه خشکسالی، می‌توان از دستگاه‌های سنجش باران متصل به اینترنت به عنوان اوراکل استفاده کرد که قرارداد هوشمند را مطلع می‌سازد که خشکسالی اتفاق افتاده است. به محض این‌که این پارامتر و دیگر شرایط محقق شد، قرارداد هوشمند، پرداخت را به حساب بانکیِ از پیش‌تعیین‌شده واریز می‌کند.

از طریق محصولات بیمه غیرمتمرکز، بخش معتنابهی از کارمزدها و اصطکاک‌ها از رویه‌ها حذف می‌شود. هیچ نیازی به تشکیل پرونده خسارت نیست. پرداخت‌ها به سرعت صورت می‌پذیرد.

در اینجا، نمونه دیگری برای فهم کارکرد بیمه غیرمتمرکز ارائه می‌شود. بیمه توفند[18] را تصور کنید. هنگامی‌که بادها در یک مکان جغرافیایی از یک سرعت معین بگذرند، افرادی که در آن منطقه دارای بیمه غیرمتمرکز هستند، بر اساس شرایط مندرج در بیمه‌نامه خود غرامت دریافت می‌کنند. چگونه؟ دستگاه‌های سنجش آب و هوای متصل به اینترنت، با قرارداد هوشمند و به صورت بلادرنگ[19]، ارتباط برقرار می‌کنند. اگر تمامی شرایط محقق شود و باد سرعت معینی را بگذراند، غرامت بلافاصله پرداخت خواهد شد.

بیمه تأخیر در پرواز نیز نمونه دیگر است. این پوشش، برای مسافرانی است که تأخیر در پرواز داشته و یا پرواز آنها لغو می‌شود. یک قرارداد هوشمند بیمه که بر اساس زنجیره بلوکی عمومی کار می‌کند، ممکن است جزئیات پروازهای رزروشده شما را داشته باشد. این قرارداد به گونه‌ای برنامه‌نویسی شده است که داده‌های پرواز را رصد کرده و بر همان اساس، عمل می‌نماید و با استفاده از داده‌های پرواز بلادرنگ، پرداخت آنی خواهد داشت.

به عبارت دیگر، با قرارداد بیمه هوشمند پارامتریک، دخالت انسانی تا حد زیادی کاهش یافته و از هزینه‌ها کاسته می‌شود.

مزایای بیمه دفی چیست؟

کاهش تقلب

ادعاهای خسارت تقلبی، صنعت بیمه را دچار ضرر و زیان کرده است. این پرونده‌ها سبب پرداخت مضاعف و هزینه‌های بیشتر برای ارزیابان خسارت، بازرسان و دادخواهان[20] در پی دارد. سیستم‌های بیمه غیرمتمرکز می‌توانند امکان تقلب را به شدت کاهش ‌دهند.

خودکارسازی

فناوری قرارداد هوشمند به معنای پرداخت خودکار مطالبات است. همچنین، شرکت‌های بیمه از الگوریتم‌های هوش مصنوعی[21] برای تعیین قیمت و شرایط بیمه بهره می‌برند.

سرعت

دفی هرگز خاموش نمی‌شود. نگاهی دوباره به مثال بیمه توفند می‌اندازیم. اگر اموال یک بیمه‌گذار طی شب، دچار توفند شده باشد، داده‌های آب و هوایی، قرارداد هوشمند را فعال می‌سازند و غرامت به بیمه‌گزار به صورت آنی پرداخت می‌شود. بیمه‌گزار صبح می‌تواند با غرامتی که دریافت کرده است، فوراً به تعمیر خانه بپردازد.

ارزیابی ریسک

فناوری قرارداد هوشمند، روش‌های مؤثرتری برای مدیریت ریسک به همراه دارد. هنگامی‌که یک بیمه‌نامه سنتی خریداری می‌شود، شرکت بیمه یک محاسبات اکچوئرال برای ارزیابی ریسک بیمه‌گزار انجام می‌دهد. در سیستم‌های بیمه غیرمتمرکز، الگوریتم‌ها تمام سختی این کار را برعهده می‌گیرند. این بدان معناست که بیمه‌گزار در کمتر از چند ثانیه بیمه‌نامه خریداری می‌کند.

تجربه بهتر مشتری

مشکلات پردازش ثبت و خرید بیمه نیز یکی از دغدغه‌های بخش بیمه است. بیمه‌گران می‌توانند با اعتماد به زنجیره بلوکی از طریق بیمه دفی، مجموعه‌ای از سوابق قابل‌دسترس و جامع برای رویه ثبت، ارائه کنند. سوابق جامع و هم‌کنش‌پذیرِ[22] داده‌های پزشکی، یکی از نمونه‌های این نوع عملکرد است.

ارزیابی ریسک برای بیمه عمر و رویه ثبت آن را می‌توان طی چند دقیقه به جای چند روز به انجام رساند. علاوه بر این، شرکت بیمه غیرمتمرکز نیز می‌تواند از اطلاعات امن و تصدیق‌شده درباره بیمه‌گزاران برای بروزرسانی سوابق خود استفاده نماید.

ارائه سوابق پزشکی جامع و هم‌کنش‌پذیر

پراکندگی سوابق پزشکی بیمار در سازمان‌های مختلف، می‌تواند سبب نارسایی در اطلاعات بیمار برای بخش بیمه شود. علاوه بر این، به اشتراک‌گذاری اطلاعات پزشکی حساس با بیمه‌گران نیز دغدغه مهمی برای بیماران در خدمات فعلی بیمه سلامت و عمر محسوب می‌شود.

بیمه غیرمتمرکز می‌تواند به دسترسی به داده‌های ذخیره‌شده بیمار در زنجیره بلوکی بر اساس توافق خود آنها کمک کند. زنجیره بلوکی می‌تواند توان تصدیق خودکار داده‌ها را برای رفع دغدغه‌های مربوط به اعتماد به تبادل اطلاعات تسهیل کند. علاوه بر این، ذخیره امن داده‌ها و دسترسی از طریق زنجیره بلوکی نیز از سوءاستفاده ناخواسته از داده‌های بیماران پیشگیری می‌نماید.

تضمین دفی

نوع جدیدی از بیمه در صنعت در حال شکل‌گیری است که همان بیمه دفی است. این نوع بیمه، پوششی برای افراد و سازمان‌هاست و از فناوری زنجیره بلوکی استفاده می‌کند. علارغم چشم‌انداز وسیع فناوری زنجیره بلوکی و نتایج آن، اما همچنان ریسک‌های ذاتی در نرم‌افزارها و سیستم‌های آن مشاهده می‌شود. به همین دلیل است که بسیاری به صنعت رو می‌آورند تا بیمه بخرند.

هک بازار ارز، نمونه مطلوبی است. اگر شما مبلغ قابل‌توجهی از دارایی رمزی[23] را در بازار ارز داشته باشید، ممکن است برای پوشش آنها اقدام به خرید بیمه علیه هر نوع ریسک هک بازار نمایید. در سال ۲۰۲۱، بیش از ۲۰ مورد هک در این زمینه به ثبت رسیده است که طی آن، ۱۰ میلیون دلار رمزارز از یک بازار ارز یا پروژه به سرقت رفت.

نمونه دیگر، سقوط قیمت رمزارز استیبل‌کوین[24] است. ثبات برخی استیبل‌کوین‌ها زیر سؤال رفته است و بسیاری از دارندگان این رمزارز از امکان ریسک سقوط قیمت آن به هراس افتاده و به بیمه روی آورده‌اند.

می‌توان به بیمه غیرمتمرکز به عنوان تضمینی برای زیست‌بوم دفی نگریست. به طور طبیعی، این نوع بیمه به شکل غیرمتمرکز ارائه می‌شود که کاملاً ظرفیت بالقوه فناوری قرارداد هوشمند را به منصه ظهور می‌رساند.

نتیجه‌گیری

این راهنمای کوتاه درباره بیمه غیرمتمرکز نشان می‌دهد که چگونه می‌توان تحولاتی انقلابی برای آینده مالی رقم زد. با روشن‌تر شدن چالش‌های الگوهای بیمه رایج، تمرکززدایی به عنوان ضرورتی در بخش بیمه مشاهده می‌شود. کاربردهای بیمه دفی که با جزئیات تشریح شد، حاکی از آن است که ظرفیت بالقوه بیمه غیرمتمرکز برای حل مسائل مربوط به تجربه مشتری و تقلب در بیمه بسیار بالاست.

آدرس اینترنتی منابع:

https://101blockchains.com/decentralized-insurance

https://www.soa.org/resources/research-reports/2022/decentralized-ins-alt/

https://hedera.com/learning/decentralized-finance/defi-insurance