دهمین شماره گزارش بازار بیمه جهان (GIMAR)[1] توسط انجمن بین‌المللی ناظران بیمه (IAIS)[2] منتشر شد. این گزارش نتایج عملکرد رصد جهانی (GME)[3] این انجمن را ارائه می‌نماید. عملکرد رصد جهانی همان چارچوب انجمن بین‌المللی ناظران بیمه در رصد ریسک‌ها و روندها در بخش بیمه جهان را شامل شده و ارزیابی از امکان ظهور ریسک سیستمیک[4] را ارائه می‌دهد.

بر اساس این گزارش، به طور کلی، ریسک سیستمیک در بخش بیمه، در حد متوسط قرار دارد. اما امکان یک روند پیشرونده در نمرات کل ریسک سیستمیک بیمه‌گران به دلایلی همچون افزایش امکانِ عدم‌نقدینگی، دارایی‌های سخت‌ارزشیابی‌شونده[5] (دارایی‌های سطح ۳)، مشتقات خارج بورس[6]، تأمین مالی کوتاه‌مدت (به ویژه تراکنش‌های مربوط به خرید مجدد[7]) و دارایی‌های درون- مالی[8] (از جمله بیمه اتکائی) وجود دارد. این شرایط به آسیب‌پذیری بالقوه بخش بیمه به ویژه در شرایط افزایش نرخ بهره، منجر خواهد شد.

در سال ۲۰۲۱، وضعیت توانگری مالی[9] و سودآوری به دلیل عملکرد قوی بازارهای مالی بهبود یافت. از ابتدای سال ۲۰۲۲ تاکنون، تنش‌های ژئوپلتیک، تورم، سیاست‌های پولی سختگیرانه و چشم‌انداز وخیم اقتصادی به افزایش ریسک‌های بازار، اعتبار و نقدینگی منجر شده است.

حوزه‌های کلان احتیاطی[10] مهم که در سال جاری برای تحلیل عمیق، شناسایی شد شامل موارد ذیل می‌شود: ۱) چشم‌انداز ضعیف اقتصاد کلان، تورم بالا و افزایش نرخ بهره؛ ۲) تغییر ساختاری در بخش بیمه عمر از جمله مشارکت در سرمایه (سهام) خصوصی[11]؛ و ۳) ریسک‌های مرتبط با اقلیم.

دهمین گزارش بازار بیمه جهان انجمن بین‌المللی ناظران بیمه بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از تقریباً ۶۰ گروه بیمه‌ای بین‌المللی بزرگ و مجموعه داده‌های بخشی از ناظران بیمه سرتاسر جهان که بیش از ۹۰ درصد حق بیمه صادره جهان را پوشش می‌دهند، تهیه شده است.

یافته‌های این گزارش حاکی از آن است، کیفیت اعتباری[12] دارایی‌های بیمه‌گران بالا است، اما ریسک دارایی‌های درجه پایین برای سرمایه‌گذاری افزایش یافته است. از منظر سنجش‌های مربوط به توانگری مالی، چند بیمه‌گر به خرید[13] سهام [خود شرکت] ویا بازخرید وام تبعی[14] روی آوردند. دیگر شرکت‌ها، سهام، عرضه کرده ویا وام تبعی ارائه نمودند تا بتوانند وضعیت سرمایه و نقدینگی خود را بهبود بخشند. اقدامات بیمه‌گران برای حفظ و بهبود سودآوری شامل موارد ذیل می‌شود: بهینه‌سازی تخصیص سرمایه و مدیریت دارایی و بدهی[15]، تحقق سود سرمایه‌گذاری، تحول دیجیتال، تنوع‌سازی[16] در ارائه محصول و منابع عواید[17] و بهینه‌سازی بیمه‌گری[18] و سیاست‌های قیمت‌گذاری. از سال ۲۰۲۲، چندین عامل احتیاطی کلان سبب ایجاد عدم‌اطمینان شده است که شامل موارد ذیل است: تنش‌های ژئوپلتیک، تورم، سیاست‌های پولی سختگیرانه و چشم‌انداز وخیم اقتصادی که همگی منجر به افزایش ریسک بازار، اعتبار و نقدینگی می‌شود.

عملکرد رصد جهانی سال ۲۰۲۲ سه حوزه کلان احتیاطی را در سطح کل بخش بیمه شناسایی و به عنوان حوزه‌های اولویت‌دار ناظران معرفی می‌نماید:

۱) چشم‌انداز ضعیف اقتصاد کلان، تورم بالا و افزایش نرخ بهره. برای بیمه‌گران عمر، افزایش نرخ بهره می‌تواند اثرات مثبتی برای وضعیت توانگری مالی درپی داشته باشد، اما افزایش سریع نرخ بهره ممکن است بیمه‌گران را در معرض ریسک نقدینگی مانند ریسک‌های ناشی از اخطار کسری سرمایه[19] به واسطه تأمین[20] نرخ بهره یا بازخرید جمعی بیمه‌نامه[21] قرار دهد. برای بیمه‌گران غیرعمر، تورم بالاتر، سبب افزایش هزینه‌ها و شدت خسارات و نیز ارزشیابی مجدد[22] ذخایر خواهد شد. به‌طورجهانی، ناظران، رصد و نظارت بر ریسک‌های بخش بیمه را که ناشی از فضای فعلی از جمله ریسک اعتبار[23] و ریسک نقدینگی[24] هستند، افزایش داده‌اند.

۲) تغییر ساختاری در بخش بیمه عمر از جمله مشارکت با شرکت‌های سرمایه (سهام) خصوصی[25]. شرکت‌های سرمایه خصوصی از طریق سرمایه‌گذاری، تملیک[26]، شراکت، بیمه اتکائی و دیگر برنامه‌ها در بخش بیمه مشارکت داشته‌اند. در برخی حوزه‌های قضایی، بیمه‌گران با شرکت‌های سرمایه خصوصی مشارکت داشته و وارد فعالیت‌های همچون بیمه‌ اتکائی فرامرزی و تخصیص سرمایه به دارایی‌های پیچیده و غیرنقدی شدند. باید درنظرداشت که این فعالیت‌ها جدید نبوده ویا منحصر به بیمه‌گران مشارکت‌کننده با شرکت‌های سرمایه خصوصی نیستند.

۳) ریسک‌های مرتبط با اقلیم. پیشرفت ضعیف در کاهش انتشار سوخت‌های فسیلی به ریسک‌های فزاینده انتقال[27] و فیزیکیِ[28] ناشی از تغییرات اقلیم در بخش بیمه، منجر می‌شود. انجمن بین‌المللی ناظران بیمه از ناظران برای تقویت درک آنها نسبت به نوع و شدت ریسک‌های مرتبط با اقلیم در صنعت بیمه پشتیبانی می‌کند. در بسیاری از موارد، ‌کمبود حفاظت در برابر ریسک‌های مرتبط با اقلیم، چشمگیر است و ناظران پیش‌بینی می‌کنند که این ریسک‌ها افزایش خواهند یافت. بنابراین، نقشی که ناظران می‌توانند در کمک به رفع کمبودهای حفاظتی مرتبط با اقلیم بازی کنند، حوزه تمرکز انجمن بین‌المللی ناظران بیمه خواهد بود.

این انجمن در حال رصد فعال این ریسک‌های بازار بیمه جهان بوده و همواره تلاش دارد تا ارزیابی ریسک سیستمیک خود از جمله عملکرد رصد جهانی (GME) را در سه نوبت در سال 2023 بازبینی کند. در اوایل سال آتی میلادی، انجمن بین‌المللی ناظران بیمه یک گزارش ویژه در حوزه ریسک سایبری منتشر خواهد نمود.